New issue

2023, №: 6

More

Известия ВУЗов Кыргызстана

Paper
Authors
  1. Акынбекова А.У.
  2. Акынбекова А.У.
  3. A.A. Akynbekova
Title
  1. ОБЩНОСТИ СОГЛАСНЫХ ЗВУКОВ В ЧАГАТАЙСКОМ ЯЗЫКЕ И В РУКОПИСЯХ МОЛДО НИЯЗА
  2. МОЛДО НИЯЗДЫН КОЛ ЖАЗМАЛАРЫНДАГЫ ЖАНА ЧАГАТАЙ ТИЛИНДЕГИ ҮНСҮЗ ТЫБЫШТАР БОЮНЧА ЖАЛПЫЛЫКТАР
  3. СOMMUNITIES OF CONSONANTS IN CHAGATAY LANGUAGE AND IN THE MANUSCRIPTS OF MOLDO NIYAZ
Abstract
  1. В данном труде определены общности в сравнении согласных звуков чагатайского языка с согласными звуками других звуковых видов в рукописях писателя-оповестителя становления этапов кыргызского письменного литературного языка Молдо Нияза. В нем раскрыты общности артикуляции согласных звуков, позиционные места в слове, комбинаторные изменения, уподобления, звуковые мены согласных звуков. По отношению к данному вопросу изучены точки зрения некоторых ученых и систематизированы их концепции. В результате по итогам приведенных фактов подтверждены схожести в системах согласных звуков чагатайского языка и рукописях Молдо Нияза.
  2. Бул эмгекте кыргыз жазма адабий тилинин калыптануу этаптарынан кабар берген жазгыч акын Молдо Нияздын кол жазмаларындагы тыбыштык түспөлү башка үнсүз тыбыштар чагатай тилиндеги үнсүздөр менен салыштырылып, жалпылыктар аныкталды. Анда үнсүз тыбыштардын артикуляцияланышы, сөз ичинен алган позициялык орду, комбинатордук өзгөрүүлөрү, эрчишүүсү, тыбыштык алмашуулары сыяктуу жалпылыктар ачылды. Бул маселеге карата айрым окумуштуулардын көз караштары, концепциялары системалаштырылып, иликтөөгө алынды. Иштин жыйынтыгында келтирилген фактылардан улам, Молдо Нияздын кол жазмалары менен чагатай тилинин ортосундагы үнсүздөр системасы боюнча окшоштуктар аз эмес экендиги ырасталды.
  3. In this work the similarities between consonant sounds of Chagatai language and consonant sounds of other sound types in the manuscripts of the writer-notified of the formation of the stages of the Kyrgyz written literary language Moldo Niyaz are determined. It reveals the commonalities of articulation of consonant sounds, positional places in the word, combinatorial changes, likening, sound exchange of consonant sounds. In relation to this issue, the points of view of some scientists are studied and their concepts are systematized. As a result, the results of these facts confirmed the similarities in the systems of consonants Chagatai language and manuscripts of Moldo Niyaz.
Keywords
  1. кыргызские говоры, чагатайский язык, арабо-иранский язык, фонетика, фонема, диалектология, артикуляция, комбинаторные изменения, звуковые мены.
  2. кыргыз говорлору, чагатай тили, араб-иран тили, фонетика, фанема, диалектология, артикуляция, комбинатордук өзгөрүүлөр, тыбыштык алмашуулар.
  3. Kyrgyz dialects, Chagatai language, ArabicIranian language, phonetics, phoneme, dialectology, articulation, combinatorial changes, sound exchange.
Authors info
  1. Акынбекова Айман Усенбаевна, Таласский государственный университет, г.Талас, Кыргызская Республика, кандидат филологических наук, доцент.
  2. Акынбекова Айман Усенбаевна, Талас мамлекеттик университети, Талас шаары, Кыргыз Республикасы, филология илимдеринин кандидаты, доцент.
  3. Ayman Akynbekova, Talas state university, Talas, Kyrgyz Republic, candidate of philological sciences, associate professor.
Pdf
DOI
  • DOI:10.26104/IVK.2019.45.557
  • Citing
  • Акынбекова А.У. ОБЩНОСТИ СОГЛАСНЫХ ЗВУКОВ В ЧАГАТАЙСКОМ ЯЗЫКЕ И В РУКОПИСЯХ МОЛДО НИЯЗА. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2019. №. 5. C. 196-198