Жаңы саны

2023, №: 3

Кененирээк

Известия ВУЗов Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Раиля Турсун
  2. Раиля Турсун
  3. Rey৻la Tuerxun
Макаланын аты
  1. КИТАЙСКИЙ ЯЗЫК В МЕМОРИАЛЬНЫХ ПАМЯТНИКАХ И ИСТОРИЧЕСКИХ ДОКУМЕНТАХ ДРЕВНЕГО ВЕЛИКОГО ШЕЛКОВОГО ПУТИ
  2. БАЙЫРКЫ УЛУУ ЖИБЕК ЖОЛУНДАГЫ МЕМОРИАЛДЫК ЭСТЕЛИКТЕРДЕГИ ЖАНА ТАРЫХЫЙ ДОКУМЕНТТЕРДЕГИ КЫТАЙ ТИЛИ
  3. CHINESE LANGUAGE IN MEMORIAL MONUMENTS AND HISTORICAL DOCUMENTS OF THE ANCIENT THE GREAT SILK ROAD
Аннотация
  1. Китайский язык широко использовался в странах древнего Великого Шелкового пути, особенно во времена Уйгурского ханства, широко использовался в качестве международного языка в исторических материалах, юридических документах, официальных торговых документах, трудовых договорах, личных письмах. Китайский язык был важным средством культурного обмена на древнем Великом шелковом пути. Как подтверждают археологические находки, почти двадцать древних письменных памятников, найденных в западной части Китая, относились к китайскому языку, и большинство из них были на древнеуйгурском и китайском языках. Это свидетельствует о том, что китайский язык считался вторым языком уйгурского населения на Западе в древности, широко использовался в качестве основного языка в период каганата, имел интернациональный и разнообразный характер.
  2. Кытай тили Байыркы Улуу Жибек Жолундагы бир алкакка кирген мамлекеттерде, айрыкча, Уйгур каганаты убагында кеңири колдонулуп, эл аралык тил катары тарыхый материалдарда, юридикалык документтерде, соода-сатык жүргүзүүдөгү официалдуу документтерде, эмгек келишимдерде жана жеке каттарда кеңири колдонулган. Кытай тили Байыркы Улуу Жибек жолунда маданият алмашуудагы маанилүү ортомчу тил болуп саналган. Археологиялык табылгалар тастыктап тургандай, Кытайдын батыш жергесинде табылган, дээрлик, жыйырмага жакын байыркы жазма эстеликтер кытай тили менен байланышта болгон, алардын басымдуу бөлүгү байыркы уйгур жана кытай тилинде абдан көп болгон. Бул кытай тили байыркы доорлордо батыш жергесиндеги уйгур калкынын экинчи тили катары эсептелинип, каганат убагында негизги тил катары кеңири колдонулгандыгынан жана эл аралык, көп түрдүүлүк мүнөзгө ээ болгондугунан кабар берет.
  3. Chinese language was widely used in countries along the ancient Silk Road, especially used as a common language in the Uighur Khanate imperial edict, legal instruments, essays, buying and selling instruments, employment contracts and private letters and so on. Chinese was an important medium for cultural exchanges amid the countries along the ancient Silk Road. Archaeological findings show that there are nearly 20 kinds of ancient languages in the Western Regions have been in contact with Chinese, among which the number of Uighur-Chinese bilingual literature is particularly impressive, indicating that Chinese language in the ancient Western Regions as the second language of the Uighur people, Khanate's working language is widely used, Khanate's working language is widely used, and its communication mode was international and diversified.
Негизги сөздөр
  1. китайский язык, интернационализм, исторические документы, мемориальные памятники, Великий Шелковый путь, археологические находки.
  2. кытай тили, интернационалдуулук, тарыхый документтер, мемориалдык эстеликтер, Улуу Жибек жолу, археологиялык табылгалар.
  3. Chinese language, internationalism, historical documents, memorial monuments, the Great Silk Road, archaeological finds.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Раиля Турсун, Кыргызско-Турецкий университет Манас, Бишкек, Кыргызская Республика, старший преподаватель.
  2. Раиля Турсун, Кыргыз-Түрк Манас университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, улук окутучу.
  3. Reyila Tuerxun, Kyrgyz-Turkish «Manas» University, Bishkek, Kyrgyz Republic, senior lecturer.
Pdf версиясы
DOI
  • 10.26104/IVK.2023.45.557
  • Цитаталоо
  • Раиля Турсун КИТАЙСКИЙ ЯЗЫК В МЕМОРИАЛЬНЫХ ПАМЯТНИКАХ И ИСТОРИЧЕСКИХ ДОКУМЕНТАХ ДРЕВНЕГО ВЕЛИКОГО ШЕЛКОВОГО ПУТИ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2023. №. 3. C. 295-300