|
|
-
Сакбаева З.И., Карабаев Н.А.
-
Сакбаева З.И., Карабаев Н.А.
-
Z. Sakbaeva, N. Karabaev
-
ЭКОЛОГИЧЕСКОЕ СОСТОЯНИЕ ПОЧВЕННО-РАСТИТЕЛЬНЫХ КОМПОНЕНТОВ БИОСФЕРЫ ВЕРТИКАЛЬНОГО ПОЯСА ГОР ЮЖНОГО КЫРГЫЗСТАНА
-
ТҮШТҮК КЫРГЫЗСТАНДЫН ТООЛОРУНУН ВЕРТИКАЛДЫК АЛКАГЫНЫН БИОСФЕРАСЫНЫН ТОПУРАК-ӨСҮМДҮК КОМПОНЕНТТЕРИНИН ЭКОЛОГИЯЛЫК АБАЛЫ
-
THE ECOLOGICAL CONDITION OF SOIL AND VEGETABLE COMPONENTS OF THE BIOSPHERE OF THE VERTICAL ZONATION OF THE MOUNTAINS OF SOUTHERN KYRGYZSTAN
-
Рассматривается взаимосвязь почвы и растительности
в цепи малого биологического круговорота веществ: почварастение-почва в почвенно-растительных компонентах биосферы вертикального пояса гор и долин Южного Кыргызстана, где анализируется состояние гумусового потенциала каждого типа почв, в т.ч. закономерность распространения гуминовых и фульвокислот, тип почвообразования, а также емкости поглощения и макроэлементы питания растений – азот,
фосфор и калий. Почвенно-растительные компоненты биосферы вертикальной поясности гор и долин Южного Кыргызстана отличаются не только большим многообразием растительного мира, типами и подтипами почв, а также обладают
неодинаковым потенциальным плодородием, которые, прежде
всего, определяются запасамигумуса, азота и другими элементами питания растений. На их запасы влияют, как природные
факторы, так и антропогенные воздействия: различные виды
землепользования и растительные сообщества.
-
Мында Түштүк Кыргызстандын тоолору менен өрөөндөрүн кучагына камтыган вертикалдык алкагындагы биосферасынын топурак-өсүмдүк компоненттериндеги “топуракөсүмдүк-топурак” биологиялык айлануу чынжырындагы
топурак менен өсүмдүктөрдүн байланышы каралат жана
топурактын ар бир түрүндөгү гумустун потенциалы, анын
ичинде, гумин- жана фульвокислоталарынын таралышынын
мыйзам ченемдүүлүгү, топурактын түрүнүн пайда болушу,
ошондой эле өсүмдүктөрдүн азыктануусунун сиңирүү жөндөмдүүлүгү жана макроэлементтердин саны- азот, фосфор
жана калий анализденет. Түштүк Кыргызстандын тоолору
менен өрөөндөрүнүн вертикалдык алкактуулугунун биосферасынын топурак жана өсүмдүк компоненттери флоранын көп
түрдүүлүгү, кыртыштын типтери жана түрчөлөрү менен
гана айырмаланбастан, ошондой эле бирдей эмес потенциалдык асылдуулугуна ээ, алар биринчи кезекте гумустун, азоттун жана башка есумдуктердун азыктарынын запастары
менен айырмаланат. Алардын запастарына табигый факторлор да, антропогендик таасирлер да таасир этет, ж.б.а. жерди пайдалануунун ар кандай түрлөрү жана түрдүү өсүмдүктөрдүн тарашы таасир берет.
-
In this paper are given the relationship between soil and
vegetation in the chain of small biological circulation of substances:
soil-plant-soil in the soil-vegetative components of the biosphere of
the vertical zonation of mountains and valleys of Southern
Kyrgyzstan, where the condition of the humus potential of each type
of soil is analyzed, as well as regularity of distribution of humic and
fulvic acids, type of soil formation, as well as absorption capacities
and macronutrients of plant nutrition - nitrogen, phosphorus and
potassium. Soil and plant components of the biosphere of the
vertical zonality of the mountains and valleys of Southern
Kyrgyzstan are distinguished not only by the great diversity of the
flora, types and subtypes of soils, but also have unequal potential
fertility, which are primarily determined by the reserves of humus,
nitrogen and other plant nutrients. Their reserves are influenced by
both natural factors and anthropogenic impacts: various types of
land use and plant communities.
-
гумус, гуминовые кислоты, фульвокислоты, емкость поглощения, азот, фосфор, калий.
-
гумус, гумин кислоталары, фульво кислоталар, сиңирүү жөндөмдүүлүгү, азот, фосфор, калий.
-
humus, humic acids, fulvic acids, absorption capacity, nitrogen, phosphorus, potassium.
-
Сакбаева З.И., Жалал-Абадский государственный
университет им. Б.Осмонова, г.Жалал-Абад, КР,
доктор биологических наук, доцент.
Карабаев Н.А., Кыргызский национальный
аграрный университет им. К. Скрябина,
г.Бишкек, Кыргызская Республика, доктор
сельскохозяйственных наук, профессор.
-
Сакбаева З.И., Б.Осмонов атындагы Жалал-Абад
мамлекеттик университети, Жалал-Абад шаары,
КР, биология илимдеринин доктору, доцент.
Карабаев Н.А., К.Скрябин атындагы Кыргыз
улуттук агрардык университети, Бишкек
шаары, Кыргыз Республикасы, айыл чарба
илимдеринин доктору, профессор.
-
Z. Sakbaeva, Jalal-Abad State University by name of B.
Osmonov, Jalal-Abad, Kyrgyz Republic, doctor of
biological sciences, associate professor.
N. Karabaev, Kyrgyz National Agrarian University by
name of K. I. Scriabin, Bishkek, Kyrgyz Republic,
doctor of agricultural sciences, professor.
Сакбаева З.И., Карабаев Н.А. ЭКОЛОГИЧЕСКОЕ СОСТОЯНИЕ ПОЧВЕННО-РАСТИТЕЛЬНЫХ КОМПОНЕНТОВ БИОСФЕРЫ ВЕРТИКАЛЬНОГО ПОЯСА ГОР ЮЖНОГО КЫРГЫЗСТАНА. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2022. №. 6. C. 41-45
|
