|
|
-
Абылмейизова Б.У., Кожомбердиев Ж.А., Кенжебаева Н.В.
-
Абылмейизова Б.У., Кожомбердиев Ж.А., Кенжебаева Н.В.
-
B. Abylmeyizova, Zh. Kozhomberdiev, N. Kenzhebaeva
-
ГОРНЫЕ ЭКОСИСТЕМЫ БАЗАР-КОРГОНСКОГО РАЙОНА В УСЛОВИЯХ ИЗМЕНЕНИЯ КЛИМАТА И АНТРОПОГЕННОГО ВОЗДЕЙСТВИЯ
-
БАЗАР-КОРГОН РАЙОНУНУН ТОО ЭКОСИСТЕМАЛАРЫ КЛИМАТТЫН ӨЗГӨРҮШҮНҮН ЖАНА АНТРОПОГЕНДИК ТААСИРДИН ШАРТЫНДА
-
MOUNTAIN ECOSYSTEMS OF BAZAR-KORGON DISTRICT IN THE CONDITIONS OF CLIMATE CHANGE AND ANTHROPOGENIC IMPACT
-
В данной статье приводятся результаты экологической
оценки текущего состояния растительного компонента горных экосистем Базар-Коргонского района под влиянием климатических изменений и антропогенных факторов. На примере
ключевых участков было проведено описание фитоценозов с их
краткой эколого-геоботанической характеристикой, основных доминантов и содоминантов, типов почв, экологических
групп растений, участия сорнотравья в составе сообществ.
Проведен сравнительный анализ растительного компонента
горных экосистем данного района за многолетний период, а
именно изменения видового состава растительных сообществ
некоторых ключевых участков в период с 1987 по 2021 года. По
итогам проведенных исследований на ключевых участках и вне
их наблюдаются постепенные процессы трансформации растительного покрова в условиях регионального изменения климата и перевыпаса. Работа выполнена в рамках бюджетного
проекта института, часть 5 «Эколого-географические особенности устойчивого развития экосистем речных бассейнов
Кыргызстана в условиях изменения климата и антропогенной
нагрузки» и при сотрудничестве с ОФ Самр Ала-Тоо.
-
Бул макалада климаттын өзгөрүшүнүн жана антропогендик факторлордун таасиринде Базар-Коргон районунун
тоолуу экосистемасынын өсүмдүк компонентинин учурдагы
абалына экологиялык баа берүүнүн жыйынтыктары берилген.
Негизги участоктордун мисалында фитоценоздордун кыскача
экологиялык жана геоботаникалык мүнөздөмөлөрү, негизги
доминанттары жана содоминанттары, топурак типтери,
өсүмдүктөрдүн экологиялык топтору, коомдоштуктарга
отоо чөптөрдүн катышуусу менен мүнөздөмө берилген. Бул
аймактын узак мөөнөттүү мезгилиндеги болгон тоолуу экосистемасынын өсүмдүк компонентине салыштырма талдоо
жүргүзүлдү, тактап айтканда, 1987-жылдан 2021-жылга
чейинки мезгилде кээ бир негизги аймактардагы өсүмдүктөр
жамаатынын түрдүк курамынын өзгөрүшү байкалды. Изилдөөлөрдүн натыйжалары боюнча региондук климаттын өзгөрүшүнүн жана малды ашкере жаюсунун шарттарында негизги аймактарда жана андан тышкары жерлерде өсүмдүк катмарынын акырындык менен өзгөрүү процесстери байкалууда.
Иш институттун бюджеттик долбоорунун 5-бөлүгүнүн
“Климаттын өзгөрүшү жана антропогендик басымдын
шарттарында Кыргызстандын дарыяларынын бассейндериндеги экосистемалардын туруктуу өнүгүүсүнүн экологиялыкгеографиялык өзгөчөлүктөрү” алкагында жана CAMP Alatoo
коомдук фондусу менен биргеликте жүргүзүлдү.
-
The results of research on the ecological assessment of the
current state of the plant component of mountain ecosystems of the
Bazar-Korgon district under the influence of climatic changes and
anthropogenic factors are given in this article. The description of
phytocenoses with its ecological and geobotanical features, the
main dominants and codominants, types of soils, water ecotypes of
plants, the composition of weeds in plant communities were carried
out on the example of sample plots. A comparative analysis of the
plant component of the mountain ecosystems of this area for a longterm period has been carried out, specifically, changes in the species composition of plant communities of the several sample plots in
the period from 1987 to 2021. According to the results of the conducted studies, gradual processes of vegetation cover transformation in the conditions of regional climate change and overgrazing
are observed in sample plots and outside of them. The work was
completed within of the section five of Institute's budget project
«Ecological and geographical features of sustainable development
of ecosystems of river basins of Kyrgyzstan in the conditions of climate change and anthropogenic influence» and with the financial
support of the Public Foundation CAMP Alatoo.
-
горные экосистемы, растительный покров, растительные сообщества, доминант, содоминант, изменение климата, антропогенное воздействие, перевыпас.
-
тоо экосистемалар, өсүмдүктөр катмары, өсүмдүктөр жамааттары, доминант, содоминант, климаттын өзгөрүшү, антропогендик таасир, ашкере мал жайусуу.
-
mountain ecosystems, vegetation cover, plant communities, dominant, cоdominant, climate change, anthropogenic impact, overgrazing.
-
Aбылмейизοвa Бермет Умуткуловна,
Национальная академия наук Кыргызской
Республики, г.Бишкек, Кыргызская Республика,
кандидат географических наук.
Кожомбердиев Жыргалбек Алтымышович,
Общественный фонд САМР Алатоо, г.Бишкек,
Кыргызская Республика, координатор проекта.
Кенжебаева Назгуль Викторовна Национальная
академия наук Кыргызской Республики,
г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат
биологических наук, старший научный
сотрудник.
-
Aбылмейизοвa Бермет Умуткуловна, Кыргыз
Республикасынын Улуттук илимдер академиясы,
Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, география
илимдеринин кандидаты.
Кожомбердиев Жыргалбек Алтымышович, САМР
Алатоо коомдук фонд, Бишкек шаары, Кыргыз
Республикасы, долбоордун координатору.
Кенжебаева Назгуль Викторовна, Кыргыз
Республикасынын Улуттук илимдер академиясы,
Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы,
биология илимдеринин кандидаты,
улук илимий кызматкер.
-
Bermet Abylmeyizova, National Academy of Sciences
of the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic,
candidate of geographical sciences.
Zhyrgalbek Kozhomberdiev, Public Foundation
CAMP Alatoo, Bishkek, Kyrgyz Republic,
project coordinator.
Nazgul Kenzhebaeva, National Academy
of Sciences of the Kyrgyz Republic, Bishkek,
Kyrgyz Republic, candidate of biological
sciences, senior researcher.
Абылмейизова Б.У., Кожомбердиев Ж.А., Кенжебаева Н.В. ГОРНЫЕ ЭКОСИСТЕМЫ БАЗАР-КОРГОНСКОГО РАЙОНА В УСЛОВИЯХ ИЗМЕНЕНИЯ КЛИМАТА И АНТРОПОГЕННОГО ВОЗДЕЙСТВИЯ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2023. №. 2. C. 89-94
|
