|
|
-
Джаилов Д.С., Жумалиев Э.К.
-
Джаилов Д.С., Жумалиев Э.К.
-
D. Djailov, E. Jumaliev
-
ЭФФЕКТИВНОСТЬ ПРОИЗВОДСТВА САХАРНОЙ СВЕКЛЫ В КЫРГЫЗСТАНЕ
-
КЫРГЫЗСТАНДА КАНТ КЫЗЫЛЧАСЫН ӨНДҮРҮҮНҮН НАТЫЙЖАЛУУЛУГУ
-
EFFICIENCY OF SUGAR BEET PRODUCTION IN KYRGYZSTAN
-
Проведен анализ развития производства сахарной свеклы
в республике. Выявлен скачкообразный, циклический характер
развития отрасли. Определены организационные, технологически и экономические факторы неустойчивого развития свеклосахарного производства, обусловленные экстенсивным характером развития отрасли. Отмечена мелкокрестьянская
структура производства и высокая доля крестьянского (фермерского) сектора хозяйствования в общем объёме производства сахарной свеклы в республике. В качестве экономического
фактора отмечена растущая себестоимость производства
сахарной свеклы, что негативно отражается на доходах свеклосеющих хозяйств. На основе проведения сравнительного анализа проведена оценки себестоимости и уровня рентабельности производства сахарной свеклы. Отмечены рост в структуре себестоимости материальных затрат (затраты на семена, минеральные удобрения, ГСМ, запчасти и т.д.). Подчеркнуто, что импорт указанных ресурсов и связанный с ним рост их
цен негативно отражается на снижении эффективности сахарного производства. Обоснованы преимущества организации производства сахарной свеклы на примере отдельных сельскохозяйственных кооперативов. Обоснованы основные направления повышения эффективности развития свеклосахарного производства. Предложены меры по совершенствованию
системы государственного регулирования и поддержки динамичного и устойчивого ее развития
-
Республикада кант кызылчасын өндүрүүнүн өнүгүшүнө
талдоо жүргүзүлдү. Тармактын өнүгүшүнүн циклдуу мүнөзү
такталды. Тармактын өнүгүшүнүн экстенсивдүү мүнөзүнөн
улам кант кызылчасын өнүктүрүүнүн туруксуз өнүгүшүнүн
уюштуруучулук, технологиялык жана экономикалык факторлору аныкталган. Республикада кант кызылчасын өндүрүүнүн
жалпы көлөмүндө өндүрүштүн майда-дыйкан структурасы
жана дыйкан (фермердик) секторунун жогорку үлүшү белгиленген. Экономикалык фактор катары кант кызылчасын өндүрүүнүн өздүк наркынын өсүп жаткандыгы белгиленди, бул кант
кызылчасын өстүргөн чарбалардын кирешесине терс таасирин
тийгизүүдө. Салыштырмалуу анализдин негизинде кант кызылчасын өндүрүүнүн өздүк наркына жана рентабелдүүлүгүнө баа
берилди. Материалдык чыгымдардын түзүмүндө өсүш байкалган (үрөндөрдүн, минералдык жер семирткичтердин, күйүүчүмайлоочу материалдардын, запастык бөлүктөрдүн ж.б. чыгымдары). Бул ресурстардын импорту жана ага байланыштуу алардын баасынын жогорулашы кант өндүрүүнүн натыйжалуулугунун төмөндөшүнө терс таасирин тийгизип жатканы баса белгиленет. Айрым айыл-чарба кооперативдеринин мисаланыда
кант кызылчасын өндүрүүнү уюштуруунун артыкчылыктары
далилденди. Кант кызылчасын өндүрүүнү өнүктүрүүнүн натыйжалуулугун жогорулатуунун негизги багыттары негизделген.
Мамлекеттик жөнгө салуу системасын өркүндөтүү жана
аталган тармактын динамикалык жана туруктуу өнүгүүсүн
колдоо боюнча чаралар сунушталды.
-
An analysis of the development of sugar beet production in the
republic was carried out. The spasmodic, cyclic nature of the development of the industry is revealed. The organizational, technological and economic factors of the unsustainable development of beet
sugar production, due to the extensive nature of the industry's development, are determined. The small-peasant structure of production
and the high share of the peasant (farm) sector of management in
the total volume of sugar beet production in the republic are noted.
As an economic factor, the growing cost of sugar beet production
was noted, which negatively affects the income of sugar beet farms.
On the basis of a comparative analysis, an assessment of the cost
and profitability of sugar beet production was carried out. Growth
was noted in the cost structure of material costs (costs for seeds,
mineral fertilizers, fuels and lubricants, spare parts, etc.). It is emphasized that the import of these resources and the associated increase in their prices have a negative impact on the decrease in the
efficiency of sugar production. The advantages of organizing the
production of sugar beet on the example of individual agricultural
cooperatives are substantiated. The main directions of increasing
the efficiency of the development of sugar beet production are substantiated. Proposed measures to improve the system of state regulation and support its dynamic and sustainable development
-
сахарная свекла, производство, развитие, себестоимость, эффективность, конкурентоспособность, регулирование
-
кант кызылчасы, өндүрүү, өнүктүрүү, өздүк наркы, натыйжалуулугу, атаандаштык, жөнгө салуу.
-
sugar beet, production, development, cost, efficiency, competitiveness, regulation.
-
Джаилов Джумабек Сатаевич, Национальная
академия наук Кыргызской Республики,
г.Бишкек, Кыргызская Республика, доктор
экономических наук, профессор, главный
научный сотрудник.
Жумалиев Эркинбек Кубанычбекович, Кыргызский
экономический университет им. М.Рыскулбекова,
г.Бишкек, Кыргызская Республика, аспирант.
-
Джаилов Джумабек Сатаевич, Кыргыз
Республикасынын Улуттук илимдер академиясы,
Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, экономика
илимдеринин доктору, профессор, башкы илимий
кызматкер.
Жумалиев Эркинбек Кубанычбекович,
М.Рыскулбеков атындагы Кыргыз
экономикалык университети, Бишкек шаары,
Кыргыз Республикасы, аспирант.
-
Dzhumabek Djailov, National Academy of Sciences of
the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic,
doctor of economic sciences, professor, chief
researcher.
Erkinbek Jumaliev, Kyrgyz Economic University
named after M.Ryskulbekov, Bishkek, Kyrgyz
Republic, postgraduate student.
Джаилов Д.С., Жумалиев Э.К. ЭФФЕКТИВНОСТЬ ПРОИЗВОДСТВА САХАРНОЙ СВЕКЛЫ В КЫРГЫЗСТАНЕ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2023. №. 2. C. 121-124
|
